Ο διαπολιτισμικός διάλογος και οι κοινές δράσεις στο επίκεντρο του συνεδρίου στο Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών

Τους δυνατούς τρόπους συνεργασίας στο πλαίσιο ενός διαπολιτισμικού διαλόγου, συζήτησαν σήμερα στο Ζάππειο Μέγαρο οι εκπρόσωποι δέκα χωρών με σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά (Ελλάδα, Ιταλία, Κίνα, Αίγυπτος, Ινδία, Ιράν, Ιράκ, Περού, Βολιβία, Μεξικό).

Το διήμερο ακαδημαϊκό συνέδριο, που ξεκίνησε χτες, έλαβε χώρα στο πλαίσιο του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, τη διπλωματική πρωτοβουλία του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, στην οποία συμμετέχουν υψηλοί αξιωματούχοι, στην πλειονότητά τους υπουργοί Εξωτερικών, των δέκα αυτών κρατών που αντιπροσωπεύουν αρχαίους πολιτισμούς και οι οποίοι βρίσκονται στην Αθήνα για να θεμελιώσουν την πρώτη Υπουργική Διάσκεψη του Φόρουμ, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Χθες, η υπουργός Πολιτισμού κ. Λυδία Κονιόρδου, στον χαιρετισμό που απηύθυηνε κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του φόρουμ, δήλωσε τα εξής:

«Μια μεγάλη συνεισφορά των Ελλήνων στον δυτικό πολιτισμό είναι η εισαγωγή του Διαλόγου ως θεμέλιο της Δημοκρατίας, ως πυρήνα των θεσμών της. Πρόκειται για την ουσία μιας διαλεκτικής διαδικασίας. Μιας διαδικασίας ορατής σε όλα τα μεγάλα της επιτεύγματα: από την αρχιτεκτονική σύνθεση του Παρθενώνα μέχρι τον επιτάφιο του Θουκυδίδη, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία μέχρι την κορύφωση του αρχαιοελληνικού πνεύματος στην Τραγωδία. Είναι ο διάλογος, η ανταλλαγή, η συνομιλία τα στοιχεία αυτά που επέτρεψαν στο αρχαίο ελληνικό πνεύμα να ανθίσει. Στεκόμαστε λοιπόν σήμερα με μεγάλη χαρά σε μια τόσο ιδιαίτερη, σύγχρονη διαδικασία διαλόγου. Εκπρόσωποι από δέκα διαφορετικές χώρες, θεματοφύλακες από δέκα διαφορετικές εκδοχές του παρελθόντος συναντιούνται σήμερα στην Αθήνα ώστε να σχεδιάσουν ένα κοινό πολιτισμικό μέλλον.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει έναν πολιτισμό πραγματικά σημαντικό; Ποια είναι τα στοιχεία και τα επιτεύγματα που μας κάνουν μέχρι και σήμερα να επιστρέφουμε και να αναφερόμαστε στους μεγάλους πολιτισμούς του παρελθόντος; Να θαυμάζουμε τα μνημεία και να επιστρέφουμε στα κείμενα, να μαθαίνουμε την ιστορία και να συγκινούμαστε με τα επιτεύγματά τους; Μα ακριβώς το γεγονός πως είναι αδύνατον οι πολιτισμοί αυτοί να μείνουν στο παρελθόν, να ξεχαστούν στην σκόνη του χρόνου, να σιωπήσουν σαν κάτι περασμένο.

Η κληρονομιά είναι ένα ατελείωτο παρόν και ταυτόχρονα ένας δρόμος που ανοίγεται προς το μέλλον μας. Μια υπενθύμιση, μια σταθερή έγνοια και ένας φάρος μνήμης μέσα στην ταχύτατη διαδοχή των γεγονότων.

Η ευκολία της γνώσης και της μετακίνησης, οι νέοι όροι του τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικουμενικότητα της παιδείας μέσα από τη διεύρυνση του διαμοιρασμού της πληροφορίας, επανεστιάζουν τις κοινωνίες μας σε έναν εκ νέου διάλογο μεταξύ των πολιτισμών. Δεν είναι όμως μόνο οι πολιτισμοί του παρόντος μας αυτοί που συνομιλούν. Είναι και το ίδιο μας το παρελθόν.

Φέρνοντας τους αρχαίους πολιτισμούς σε επαφή ουσιαστικά εξετάζουμε το σχήμα που έχει ο κόσμος μας σήμερα. Μιας και είναι οι πολιτισμοί αυτοί με την καταλυτική τους επίδραση και το άφθαρτό τους παράδειγμα που ενέπνευσαν και που δίδαξαν μέσα στους αιώνες και που μπορούν να εμπνεύσουν και σήμερα τους νέους.

Οι πολιτισμοί αυτοί ποτέ δεν έπαψαν, ποτέ δεν σταμάτησαν. Μπορεί να άλλαξαν τα σύνορα στο χάρτη, η νομή της εξουσίας, το όνομα των ισχυρών αλλά οι πολιτισμοί έμεναν πάντοτε σταθεροί ως μια ατελείωτη δεξαμενή γνώσης και μνήμης. Μέσα από αυτούς τους πολιτισμούς μπορούμε να εμπνευστούμε ώστε να απαντήσουμε στα προβλήματα της εποχής μας: τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, την κρίση και τα αδιέξοδα.

Όλοι μας εδώ ανήκουμε σε μια κοινότητα αξιών. Είναι προνόμιο αλλά και χρέος για εμάς σήμερα, να προστατέψουμε την κοινή πολιτιστική κληρονομιά μας. Σε μια εποχή απογοήτευσης και οργής χρειάζεται να εισαγάγουμε τον διάλογο, και να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας. Να αντλήσουμε παραδείγματα από το παρελθόν και να υποστηρίξουμε την ελευθερία της σκέψης, την αντιπαράθεση των ιδεών, την αποδοχή του Άλλου, της αλληλεγγύης, τις αξίες δηλαδή που αποτελούν το θεμέλιο της Δημοκρατίας. Γιατί οι απαντήσεις θα βρεθούν μόνο όταν καταφέρουμε να επανασυνδεθούμε μεταξύ μας.

Η πολιτισμική μας κληρονομιά λοιπόν, εκφράζει και συνάμα είναι το πιο ζωτικό μέρος της ίδιας μας της ταυτότητάς. Ταυτόχρονα αποτελεί ένα ουσιαστικό μέσο για να ξεπεραστεί η πολιτισμική και κοινωνική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Η διαλεκτική μας σχέση με το παρελθόν αποτελεί τον κινητήριο μοχλό για την αναγέννηση μας σε όλα τα επίπεδα.

Στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας εργαζόμαστε σκληρά προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση. Να συντηρήσουμε και να επικοινωνήσουμε τα μεγάλα επιτεύγματα του παρελθόντος μας, να τα συνδέσουμε, να αναδείξουμε και να συνδράμουμε με όλες μας τις δυνάμεις στην δημιουργική άνθηση του παρόντος.»


Ο Πολιτισμός ως "εργαλείο" διπλωματίας και οικονομικής ανάπτυξης

Οι σημερινές συνεδρίες του ακαδημαϊκού συνεδρίου εστίασαν σε δυο θέματα. Η πρώτη συνεδρία είχε τίτλο «Πολιτισμός, ένα έξυπνο εργαλείο ήπιας διπλωματικής ισχύος» και συντονιστή τον δρ. Πλάτωνα Μαυρομούστακο, Καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η δεύτερη συνεδρία είχε τίτλο «Πολιτισμός, παράγοντας οικονομικής ανάπτυξης» και συντονιστή τον δρ. Νίκο Λέανδρο, Καθηγητή Οικονομικών με ειδίκευση στα Οικονομικά των Μέσων στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.

Γνωστοί Έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι, καθηγητές και διευθυντές μουσείων από τις δέκα αυτές χώρες μίλησαν για τις προτεινόμενες δράσεις, καθώς και για παραδείγματα επιτυχημένων «συνταγών». Μεταξύ των ομιλητών, ο κ. Μαυρομούστακος έκανε λόγο για τη δημιουργία ενός άτυπου ακαδημαϊκού δικτύου στο πλαίσιο του Φόρουμ, όπου ακαδημαϊκοί, ερευνητές και ειδικοί θα μπορούν να γνωρίσουν καλύτερα τους πολιτισμούς της κάθε χώρας και το αποτύπωμα αυτών στη σύγχρονη εποχή. Ο ίδιος, μεταξύ άλλων, έφερε το παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης των Παραστάσεων του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος (European Network of Research and Documentation of Performances of Ancient Greek Drama), έναν κύκλο μαθημάτων με συμμετοχή 25 ευρωπαϊκών χωρών που συνδέει τη συνεργασία στην έρευνα με τη χρήση αρχαίων θεάτρων, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις μεγάλες δυνατότητες που δίνουν τα ελεύθερα διαδικτυακά μαθήματα (Massive Open Online Courses) τόσο ως προς την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς όσο και ως προς την επέκταση πανεπιστημιακών και άλλων συνεργασιών.

Ο Δρ. Βασίλειος Λαμπρινουδάκης, αρχαιολόγος και ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για τη συμβολή που είχε στις δυο πρωτοβουλίες του σωματείου «Διάζωμα» ως προς την οικοδόμηση διαπολιτισμικών δικτύων (δίκτυα Ασκληπιείων και Αρχαίων Θεάτρων), ενώ η Δρ. Μαρία Λαγογιάννη, διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, έκανε λόγο για τις επιτυχημένες δράσεις του Μουσείου, του δεύτερου σε επισκεψιμότητα μετά το Μουσείο Ακρόπολης. Ο Δρ. Γιώργης Μαγγίνης, από τη μεριά του, αρχαιολόγος και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη, εστίασε στην «κοσμοπολιτική» διάσταση του Μουσείου, οι συλλογές του οποίου φωτίζουν τους διαχρονισμούς του αφηγήματος όχι μόνο του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και άλλων.

Για τις δικές τους εμπειρίες μίλησαν και οι ξένοι εκπρόσωποι μουσείων και άλλων οργανισμών. Για παράδειγμα, ο Shan Jixiang, διευθυντής του Μουσείου του Παλατιού της Απαγορευμένης Πόλης του Πεκίνου, που μόνο πέρσι επισκέφτηκαν περισσότεροι από 16 εκατομμύρια άνθρωποι, έφερε ως παράδειγμα το «νοσοκομείο» συντήρησης και αποκατάστασης μνημείων του Μουσείου. Ένα εργαστήριο ανοικτό στο κοινό, με προσωπικό άνω των 200 ειδικών και τεχνολογικό εξοπλισμό τέτοιο ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα συντήρησης και αποκατάστασης των χιλιάδων αντικειμένων του. Επίσης, έκανε αναφορά στην ψηφιακή κοινότητα του Μουσείου που αναπτύσσεται ραγδαία και η οποία παρουσιάζει από ειδικές εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας, ψηφιακές εκθέσεις, τον πλήρη κατάλογο των εκθεμάτων, μέχρι φωτογραφίες υψηλής ευκρίνειας, τρισδιάστατες απεικονίσεις, ταινίες και πωλήσεις αντικειμένων.


Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ