«Φως» στην υπόθεση της «χαμένης» συλλογής έργων τέχνης του μεγαλοεφοπλιστή Βασίλη Γουλανδρή ρίχνουν τα Panama Papers και η έρευνα του δημοσιογράφου του ICIJ Jake Bernstein.
Πρόκειται για τη γνωστή διαρροή περισσοτέρων από 11 εκατ. εγγράφων, τα οποία δείχνουν τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιήθηκαν offshore εταιρείες για να διακινηθούν μυστικά –μεταξύ άλλων- έργα τέχνης δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ή να αποφευχθεί τελείως η καταβολή φόρων.
Μέρος των εγγράφων φέρνουν στο φως λεπτομέρειες για την συλλογή του Βασίλη Γουλανδρή, ο οποίος «έφυγε» το 1994, αφήνοντας πίσω του μια συλλογή περισσοτέρων από 80 έργων τέχνης, στην οποία συμπεριλαμβάνονται έργα των Cézanne, Chagall, Giacometti, Kandinksy, Monet, Matisse, Picasso, Pollock, και Renoir, όπως μεταδίδει το Artnet News.
Όταν η χήρα του Γουλανδρή, Ελίζα, απεβίωσε το 2000, οι κληρονόμοι της ανακάλυψαν πως η συλλογή είχε αλλάξει χέρια έναν χρόνο νωρίτερα, και οι πίνακες ανήκαν τώρα στην εταιρεία του Παναμά Wilton Trading S.A., σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Bernstein.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, το 1985, σύμφωνα με τον ανηψιό του Βασίλη Γουλανδρή, Πέτρο Ι. Γουλανδρή, ο θείος του πούλησε ολόκληρη τη συλλογή 83 πινάκων προς την εξαιρετικά χαμηλή τιμή των 31,7 εκατ. δολαρίων στην Wilton Trading. Παρά τη πώληση, οι πίνακες ποτέ δεν έφυγαν από την κατοχή του ζεύγους. Κατά την περίοδο αυτή, ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή δάνειζαν τα έργα τέχνης σε μουσεία και πωλούσαν πίνακες σε εμπόρους με την προέλευσή τους να καταγράφεται ως τα έργα να εξακολουθούσαν να τους ανήκουν.
Δυο μηνύσεις και μια έρευνα βρίσκονται σε εξέλιξη στη Λωζάνη προκειμένου να καθοριστεί το πού βρίσκεται και ποιος είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης της συλλογής. Το Bloomberg είχε κάνει εκτενή αναφορά για το θέμα τον Φεβρουάριο του 2013, με την ανηψιά της Ελίζας, Ασπασία Ζαΐμη, να διεκδικεί σε Ελβετικό δικαστήριο αυτό που πίστευε ότι ήταν το μερίδιο της κληρονομιά της, καθώς βρίσκονταν στην διαθήκη της Ελίζας.
Η Wilton Trading υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε το 1981, ωστόσο δεν είχε διευθυντές μέχρι το 1995. Σύμφωνα με Ελβετό εισαγγελέα, το έγγραφο στο οποίο έχει υπογραφεί η συμφωνία πώλησης «δεν υπήρχε το 1985, και κανένας δεν έχει καταφέρει να αποδείξει πως χρήματα άλλαξαν χέρια», σημειώνει στο ρεπορτάζ του ο Bernstein.
Τον Νοέμβριο του 2004, ανώνυμες εταιρείες που είχε δημιουργήσει η Mossack Fonseca, άρχισαν να πωλούν κάποιους από τους πίνακες του Γουλανδρή, υπό την «ομπρέλα» της Wilton Trading. Μεταξύ αυτών, ήταν το έργο του Pierre Bonnard με τίτλο “Dans le cabinet de toilette, που πωλήθηκε από την Tricornio Holdings, ο πίνακας του Marc Chagall με τίτλο «Les Comédiens» που πωλήθηκε από την Heredia Holdings μέσω του οίκου δημοπρασιών Sotheby’s, και ένας ακόμα πίνακας του Chagall με τίτλο «Le violiniste bleu» που πωλήθηκε από την Talara Holdings.
Όλες οι καταχωρήσεις στους καταλόγους αναφέρουν πως τα έργα είναι ιδιοκτησία «ιδιωτικής Ευρωπαϊκής συλλογής». Όμως, μόνο ο πίνακας του Bonnard αναφέρεται πως ανήκε συγκεκριμένα στον Βασίλη Γουλανδρή. Τα ονόματα των αντίστοιχων εταιρειών holding δεν αναφέρονται σε κανένα από τα lots, ενώ οι δυο πίνακες του Chagall αναφέρουν στην προέλευσή τους την γκαλερί Pierre Matisse καθώς και διάφορες εκθέσεις μουσείων.
Η βάση δεδομένων artnet Price δείχνει πως ο πίνακας του Bonnard δεν πουλήθηκε τελικά στην δημοπρασία της Sotheby’s στο Λονδίνο το 2005, που έφερε εκτιμώμενη τιμή 2,8-4,2 εκατ. δολάρια. Ο Les Comédiens του Chagall πωλήθηκε στην ίδια δημοπρασία προς 2,3 εκατ. δολάρια, έναντι εκτιμώμενης τιμής 1,5-2,2 εκατ. δολαρίων.
Ένας πίνακας του Vincent van Gogh του 1888 πωλήθηκε σε συλλέκτη της Καλιφόρνια ονόματι Greg Renker σε ιδιωτική πώληση, με πωλητή την εταιρεία Jacob Portfolio Incorporated.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, και οι τέσσερις εταιρείες ενεγράφησαν λίγο πριν τις συναλλαγές και έκλεισαν λίγο αργότερα, χωρίς να αφήσουν ίχνος για το ποιος βρίσκονταν πίσω από αυτές. Τα έγγραφα δείχνουν τώρα πως και οι τέσσερις είχαν την ίδια μυστηριώδη ιδιοκτήτρια, ονόματι Μαρία Βορίδη. Τουλάχιστον μια από τις συναλλαγές δίνει κάποια στοιχεία για την ταυτότητα της Βορίδη. Στις 22 Οκτωγρίου του 2004, μετέφερε όλα τα δικαιώματα του έργου του Renoir, The Seamstress, στην Talara Holdings. Αρκετές εβδομάδες αργότερα, η Talara Holdings μεταβίβασε πάλι πίσω στην Βορίδη τον πίνακα.
Πηγή: Artnet News
Επιμέλεια: Α.Γ.Φ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου